De nieuwe Schijf van Vijf 2016

De nieuwe Schijf van Vijf is gelancheerd! Het Voedingscentrum heeft wederom gekozen voor een rond voorlichtingsmodel met 5 vakken, maar er is ook veel veranderd. Zowel het beeldmerk, de adviezen, de informatie voor consumenten en professionals als de tools. Hier volgen de opvallendste veranderingen. 

Nieuwe aanbevelingen

De aanbeveling voor groente is omhoog gegaan van 200 gram naar 250 gram naar dag, en er zijn nieuwe adviezen voor wekelijks een portie peulvruchten en dagelijks een handje noten. Bewerkt vlees staat niet langer in de Schijf van Vijf en het ideale menu bestaat uit een afwisseling van vlees, vis, peulvruchten, noten en ei. 3 koppen groene of zwarte thee per dag bevordert de gezondheid.

Nieuwste wetenschappelijke onderbouwing

De wetenschap achter de Schijf van Vijf is voortdurend in ontwikkeling, ook in de afgelopen jaren heeft het Voedingscentrum haar adviezen regelmatig bijgesteld. In 2015 bracht de Gezondheidsraad de Richtlijnen Goede Voeding 2015  uit. Deze vertegenwoordigen de huidige wetenschappelijke consensus op het gebied van voeding en gezondheid in Nederland. Dit vormt de basis voor de nieuwe Richtlijnen Schijf van Vijf, samen met bestaande normen voor voedingsstoffen.

Niet meer in de Schijf van Vijf

Voorheen stonden productgroepen in zijn geheel in de Schijf van Vijf: alle groente en fruit, alle zuivel, alle graanproducten, al het vlees en alle vetten. Deze waren ingedeeld in voorkeurs-, middenweg- en uitzonderingsproducten. In de nieuwe Schijf van Vijf staan alleen producten die de meeste gezondheidswinst opleveren. Producten zoals bewerkt vlees, groente waaraan zout is toegevoegd, gezoete zuivel en harde vetten zijn hiermee dus verdwenen uit de Schijf van Vijf.  Dit versterkt de boodschap dat het producten zijn waarvan wordt aangeraden om ze niet te veel en te vaak te eten, zoals ook koek, snoep en hartige snacks.

Herkenbaar voor alle Nederlanders

Voeding is heel persoonlijk. Daarom wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met leeftijd, geslacht, eetgedrag, persoonlijke voorkeuren en de praktische toepassing van de adviezen. De weergave van de producten in de Schijf van Vijf is meer symbolisch geworden. Zo kan iedereen zijn eigen favoriete producten herkennen. Op de website van het Voedingscentrum staan veel voorbeeldmenu’s en recepten die passen bij allerlei verschillende bevolkingsgroepen en smaakvoorkeuren. (www.voedingscentrum.nl)

Meer nadruk op producten, minder op voedingsstoffen

In de laatst verschenen Richtlijnen Goede Voeding legde de Gezondheidsraad meer de nadruk op productgroepen dan op voedingsstoffen. Zij keken voor deze update niet naar losse vitamines en mineralen, maar onderzochten wat de invloed van bijvoorbeeld brood, noten, zuivel, thee en groente en fruit is op onze gezondheid. De producten die hier gunstig naar voren kwamen verdienen zonder meer een plek in de Schijf van Vijf.  Bekijk de richtlijnen

Niet meer bewerkt dan nodig

Ons voedsel is nooit helemaal onbewerkt: kraanwater wordt gezuiverd, groente ingevroren, granen tot meel gemaald en melk gepasteuriseerd. Maar sommige producten zijn sterk bewerkt en bevatten per portie veel calorieën, suiker, verzadigd vet en zout, en bevatten maar weinig vitamines, mineralen en vezels. Wie eet volgens de Schijf van Vijf eet vooral producten die niet meer bewerkt zijn dan nodig.

Aandacht voor gedrag en omgeving

Voeding is meer dan een optelsom van nutriënten. De meeste mensen weten wel dat het verstandig is om gezond te eten, maar de omgeving maakt het ons niet altijd even makkelijk. Eten is een sociale activiteit en je eetkeuzes worden dan ook (onbewust) meebepaald door het aanbod van eten in de omgeving en de mensen om je heen. De nieuwe Schijf van Vijf biedt handvatten waarmee mensen invloed van de omgeving kunnen herkennen en stapsgewijs op hun eigen manier aan de slag kunnen. Lees ook: Hoe herken je verleidingen?

Nieuwe tools en handvatten

Of iemand nou minder wil snoepen, wil weten wat goede voeding voor hem is, of wil leren koken, het Voedingscentrum biedt met de Schijf van Vijf een heel scala aan verschillende tools en handvatten, zoals De Schijf van Vijf voor jou en Mijn Eet-update. Beide te vinden via bovenstaande links.

6 Redenen om zelf brood te bakken

Het hoe en waarom achter zelf brood bakken, want waarom zou je al die moeite doen als je gewoon een heel brood bij de bakker en supermarkt kan kopen. Maar eerlijk, weet jij wat daar allemaal in zit verwerkt? 

6 redenen om je eigen brood te bakken:
Je weet precies wat je erin stopt. 
Brood bestaat voornamelijk uit meel, een rijsmiddel, water en zout. Daar kunnen nog verschillende ingrediënten aan toe zijn gevoegd om de kwaliteit en houdbaarheid van het brood te verbeteren, denk aan emulgatoren, enzymen, suiker, noten, (gedroogde) vruchten, etc. Kijk maar eens goed naar verpakkingen in de winkel, of vraag de bakker maar eens op het matje. Wat doet dextrose in mijn brood van de Albert Heijn? En lupine?

Bak je brood lekker zelf, zodat je precies weet wat je eet. 

Je geniet meer van wat je zelf maakt en het is ook nog eens veel lekkerder
Dit geldt natuurlijk voor meer dingen: wanneer je jarig bent en je hebt zelf taart gebakken geniet je er meer van dan wanneer je hem gedachteloos in de winkel koopt. Daarbij is het cookednatuurlijk altijd leuk om complimentjes te krijgen van vrienden en familie, als de taart tenminste goed gelukt is 😉

Je bent veel bewuster bezig met wat je eet, die bewustwording is zo ontzettend belangrijk!

Kijk maar eens naar de inspirerende netflix-serie ‘Cooked’. Believe me, you’re hooked. Stap voor stap wordt met mooie beelden het productieproces van bekende ingrediënten gefilmd, zeker de moeite waard!

Je kan het brood zo voedzaam maken als je wilt
Ben je momenteel helemaal in-to de superfoods? Voeg ze toe! Noten, pitten en zaden zijn heel lekker in home-made brood. Denk aan lijnzaad, hennepzaad, chiazaad, pompoenpitten, amarant, zonnebloempitten en gedroogde vruchten (rozijntjes, gojibessen, etc.) Lijnzaad levert namelijk ontzettend veel vezels en door het toevoegen van gedroogde vruchten heb je af en toe een lekkere zoete ‘bite’.

Het is leuk om te doen en niet veel werk
Brood bakken is bovendien heel leuk om te doen! Het is niet moeilijk, want brood bevat als basis-recept maar weinig ingrediënten. Ook het kneden is heel rustgevend. Sommige recepten geven aan dat je wel 20 minuten moet kneden voordat het mengsel goed is: dan heb je meteen een goede work-out gedaan voor je armspieren!

Van elk brood leer je meer
Elk brood dat je bakt komt weer anders uit de oven. Het ene is vierkant, het andere wordt mooi rond. Het ene brood is luchtig, en het andere wil maar niet rijzen. Het ene brood is niet zout genoeg en het volgende perfect op smaak.
Kortom, je leert van elk brood dat je bakt. Zo weet je de volgende keer precies hoeveel rijsmiddel je moet gebruiken, hoelang je moet kneden of hoeveel gram zout je erin moet verwerken. Zo ben jij binnen no-time een pro!

Zelf brood bakken is goedkoper
Zoals eerder genoemd is het basis-recept voor een brood: meel, een rijsmiddel, water en zout. Verder kan je boter/margarine en suiker toevoegen. Om te checken of een zelfgemaakt brood nou echt goedkoper is dan een supermarkt-brood heb ik de kosten voor je op een rijtje gezet:
* De basis voor het brood is natuurlijk meel (of een brood-mix). Meel haal je tegenwoordig makkelijk bij een bakker en kun je vaak per kilo inkopen. Meel kost dan zo’n 30 tot 50 cent per 500 gram. Als je kiest voor een brood-mix zal dit wat duurder zijn. Kijk goed op de verpakking voordat je een brood-mix koopt waar van alles aan is toegevoegd.
* Verder heb je boter of margarine nodig. Margarine kost 3 cent per 50 gram.
* Als je als rijsmiddel gist gebruikt kost dit ongeveer 10 cent per baksel.
Tot slot heb je water en zout nodig.
Zoals je merkt zijn alle ingrediënten heel goedkoop verkrijgbaar en kom je uiteindelijk veel goedkoper uit wanneer je je eigen brood bakt!

Een klein nadeel is dat je het brood minder lang kan bewaren. Dit is natuurlijk logisch als je er geen emulgatoren, E-nummers en andere toevoegingen instopt om de houdbaarheid te verlengen.

Wanneer je het brood net hebt gebakken, kan je het het beste eten nadat het een half uur is afgekoeld. Dan is het snijdbaar en het lekkerst. Snijd het brood in plakken en je kan de rest gewoon invriezen!

Let me know: Ben jij overtuigd van je eigen brood bakken?